استاندارد کیفیت آب برای حفاظت محیط زیست (اکوسیستم‌های آبی) 

استاندارد كيفيت آب برای حفاظت محیط زیست (اکوسیستم‌های آبی) برای دو گروه آب به‌شرح زیر در جداول 1 و 2 و 3 ارائه شده است[8].

گروه 1: استاندارد کیفیت آب برای حفاظت محیط زیست مناسب برای ماهیان سردآبی (مانند آزاد ماهیان)
گروه 2: استاندارد کیفیت آب برای حفاظت محیط زیست مناسب برای ماهیان گرم آبی (مانند کپورماهیان)

 

جدول 1- استاندارد کیفیت آب برای حفاظت محیط زیست (اکوسیستم‌های آبی)

نکات
(1) معیار ارائه شده برای ترکیبات فنلی برحسب مجموع غلظت ترکیبات mono و dihydric می‌باشد. علاوه‌براین، غلظت ترکیبات فنلی در آب نباید موجب ایجاد طعم نامطلوب در ماهی شود.

(2) معیار ارائه شده برای هیدروکربن‌های نفتی بر اساس تاثیر ترکیبات نفتی بر آبزیان می‌باشد. ترکیبات نفتی

 

جدول 2- غلظت روی کل (میلی‌گرم بر لیتر) برای مقادیر سختی کل بین 10 تا 500 میلی‌گرم بر لیتر

جدول 3- غلظت مس محلول (میلی‌گرم بر لیتر)

تبصره های استاندارد کیفیت آب

تبصره 1:

مقادیر ارائه شده در این استاندارد می‌توانند در شرایط زیر نادیده گرفته شوند:
به‌هنگام وقوع سیل یا سایر بلایای طبیعی مانند زلزله.

تبصره 2:

مرز ناحیه اختلاط را می‌توان به‌ترتیب زیر تعیین کرد:
در صورتی که تخلیه در کناره رودخانه انجام می‌شود، مرز ناحیه اختلاط در فاصله‌ای برابر ده برابر عرض رودخانه در محل تخلیه، در پایین‌دست در نظر گرفته شود.
در صورتی که تخلیه در وسط رودخانه انجام می‌شود، مرز ناحیه اختلاط در فاصله‌ای برابر پنج برابر عرض رودخانه در محل تخلیه، در پایین دست در نظر گرفته‌شود.
در صورتی که معیار فاصله ارائه شده مورد مناقشه یا محل تردید باشد، مرز ناحیه اختلاط بایستی با استفاده از مطالعات رنگ تعیین شود.
در این صورت فاصله‌ای که غلظت رنگ به‌کم‌تر از یک‌صدم (0.01) مقدار اولیه کاهش یابد، به‌عنوان فاصله اختلاط در نظر گرفته می‌شود.

تبصره 3:

معیارهای زیر می‌توانند به‌تعیین زمانی که غلظت اکسیژن محلول کمترین مقدار را دارد (پایین است) کمک کنند.
با این وجود در اغلب موارد بررسی و نظر کارشناسی افراد خبره می‌تواند برای تعیین زمان نمونه برداری ملاک عمل قرار گیرد

تبصره 4:

تعیین مشکوک بودن تغییرات روزانه برعهده کارشناس مربوطه است. با این وجود معیارهای زیر می‌توانند به‌عنوان راهنما مورد توجه قرار گیرند:
تلف شدن آبزیان مشاهده شود.
گزارشی در مورد تخلیه غیرمجاز آلاینده‌ها دریافت شده‌است.
یک حادثه آلودگی رخ داده‌است.
اختلاف بین غلظت اکسیژن محلول در دو ایستگاه متوالی که در فاصله کمتر از ده کیلومتر از یکدیگر قرار دارند، بیش از یک میلی‌گرم بر لیتر باشد.
اختلاف بین غلظت اکسیژن محلول در دو نوبت اندازه‌گیری متوالی در یک ایستگاه با فاصله زمانی کمتر از یک ماه بیش از یک میلی‌گرم بر لیتر باشد.
استاندارد کیفیت آب برای کاربری شرب
استاندارد کیفیت آب برای کاربری شرب برای سه گروه آب به‌شرح زیر در جدول 4 ارائه شده است.

 

جدول 4- استاندارد كيفيت منبع آب برای کاربری شرب

گروه 3	گروه 2	گروه 1	واحد	پارامتر	ردیف
9-5/5	9-5/5	5/8-5/6	–	پ‌هاش	1
200	100	20	میلی‌گرم (برحسب پلاتین)	رنگ (پس از صاف کردن نمونه)	2
–	–	25	میلی‌گرم بر لیتر	جامدات معلق کل	3
–	2000	1000	میکروزیمنس بر سانتیمتر در 20 درجه سیلسیوس	هدایت الکتریکی	5
20	10	3	فاکتور رقیق‌سازی در 25 درجه سیلسیوس	بو	6
50	50	50	میلی‌گرم بر لیتر	نیترات*	7
5/1	5/1	5/1	میلی‌گرم بر لیتر	فلوراید(1)	8
#–	2	3/0	میلی‌گرم بر لیتر	آهن محلول*	9
#–	#1	#4/0	میلی‌گرم بر لیتر	منگنز*	10
#–	#2	05/0	میلی‌گرم بر لیتر	مس	11
#–	5	3	میلی‌گرم بر لیتر	روی	12
1	1	#5/0	میلی‌گرم بر لیتر	بر	13
1/0	05/0	#01/0	میلی‌گرم بر لیتر	آرسنیک	14
005/0	005/0	#003/0	میلی‌گرم بر لیتر	کادمیم	15
05/0	05/0	05/0	میلی‌گرم بر لیتر	کرم کل	16
05/0	05/0	#01/0	میلی‌گرم بر لیتر	سرب	17
01/0	01/0	01/0	میلی‌گرم بر لیتر	سلنیم	18
#006/0	#006/0	001/0	میلی‌گرم بر لیتر	جیوه	19
1	1	1/0	میلی‌گرم بر لیتر	باریم	20
#07/0	05/0	05/0	میلی‌گرم بر لیتر	سیانید	21
#400	#400	250	میلی‌گرم بر لیتر	سولفات	22
5/0	5/0	2/0	میلی‌گرم بر لیتر (لوریل سولفات)	سورفاکتانت (با معرف متیل بلو)	23
1/0	005/0	001/0	میلی‌گرم بر لیتر	فنل (شاخص فنل با معرف  Paranitraniline 4 aminoantipyrine)	24
1	2/0	05/0	میلی‌گرم بر لیتر	هیدروکربن‌های محلول یا امولسیون (پس از استخراج)	25
001/0	0002/0	0002/0	میلی‌گرم بر لیتر	PAHs	26
در محدوده مقادیر ذکر شده در استاندارد ملی کیفیت آب آشامیدنی 1053#	میلی‌گرم بر لیتر	آفت‌کش‌ها	27
بیش از 30	بیش از 50	بیش از 70	درصد	اکسیژن محلول اشباع*	28
کمتر از 7	کمتر از 5	کمتر از 3	میلی‌گرم بر لیتر	BOD5*	29
3	2	1	میلی‌گرم بر لیتر	نیتروژن کجلدال	30
#–	5/1	05/0	میلی‌گرم بر لیتر	آمونیم	31
50000	5000	50	تعداد در 100 میلی‌لیتر	کلیفرم‌های کل	32
20000	2000	20	تعداد در 100 میلی‌لیتر	کلیفرم مدفوعی	33
10000	1000	20	تعداد در 100 میلی‌لیتر	استرپتوکوس مدفوعی	34
–	عدم حضور در یک لیتر	عدم حضور در پنج لیتر	–	سالمونلا	35

تبصره ها

تبصره 1: مقادیر ارائه شده در این استاندارد می‌توانند در شرایط زیر نادیده گرفته شوند:
به‌هنگام وقوع سیل یا سایر بلایای طبیعی مانند زلزله.
پارامترهایی که با “*” نشان‌دار شده‌اند در دریاچه‌های با عمق کمتر از 20 متر و نرخ تعویض آب کندتر از یک‌سال و بدون هیچ‌گونه تخلیه فاضلاب به‌درون آنها.
تبصره 2: مقادیر که با علامت “#” نشان‌دار شده‌اند با توجه به‌حداکثر مقادیر مجاز کیفیت آب شرب مندرج در استاندارد ملی کیفیت آب آشامیدنی 1053 تعدیل شده‌اند.
تبصره 3: حداقل تناوب نمونه‌برداری برای منابع تامین آب شرب برای پارامترهای متداول بجز پارامترهای باکتریولوژیک ماهانه، مواد سمی فصلی و پارامترهای باکتریولوژیک هفتگی می‌باشد.
استاندارد كيفيت آب کشاورزی

استاندارد کیفیت آب های سطحی و زیرزمینی برای کاربری کشاورزی به‌شرح جداول 5 و 6 می‌باشد.

جدول 5-استاندارد کیفیت آب برای کاربری کشاورزی

ردیف	پارامتر	یکا	مقدار	توضیحات
1	آلومینیم	میکروگرم بر لیتر	5000	فقط برای خاک‌های اسیدی
2	آرسنیک	میکروگرم بر لیتر	100
3	بریلیم	میکروگرم بر لیتر	100
4	کادمیم	میکروگرم بر لیتر	10
5	کبالت	میکروگرم بر لیتر	50
6	کروم	میکروگرم بر لیتر	100
7	مس	میکروگرم بر لیتر	200
8	آهن	میکروگرم بر لیتر	5000
9	لیتیم	میکروگرم بر لیتر	2500
10	منگنز	میکروگرم بر لیتر	200	فقط برای خاک‌های اسیدی
11	مولیبدن	میکروگرم بر لیتر	10
12	نیکل	میکروگرم بر لیتر	200
13	پالادیم	میکروگرم بر لیتر	5000
14	سلنیم	میکروگرم بر لیتر	20
15	وانادیم	میکروگرم بر لیتر	100
16	روی	میکروگرم بر لیتر	2000
17	فلوئور	میکروگرم برلیتر	1000	فقط برای خاک‌های اسیدی
18	بر	میلی گرم بر لیتر	3
19	هدایت الکتریکی	میکروزیمنس بر سانتیمتر	3000
20	نیتروژن نیتراتی	میلی گرم بر لیتر	30
21	میکروبی	به جدول 6 رجوع کنید.
22	پ‌هاش	–	4/8-5/6

 

توضیح 1: مقادیر ارائه شده برای پارامترهای آلومینیم، منگنز و فلوئور فقط برای آبیاری گیاهان در خاک‌های اسیدی محدودیت ایجاد می‌کنند.

این نوع خاک‌ها اغلب در محدوده حوضه آبریز دریای خزر  قرار دارند.

توضیح 2: برای پارامترهای غلظت سدیم، کلراید و نسبت جذب سدیم (SAR) با توجه به وابستگی حداکثر مقدار مجاز آنها به روش آبیاری و سایر پارامترهای کیفیت آب، در اینجا حدودی برای آنها تعیین نشده است.

با این وجود توصیه می‌شود در این موارد به مرجع اصلی به‌عنوان یک راهنما رجوع شود.

 

جدول 6- حدود مجاز كيفيت باکتریولوژیک آب برای کاربری کشاورزی

گروه	نوع محصولات	نماتدهای روده­ای(1) (میانگین حسابی تعداد در لیتر)(2)	کلیفرم مدفوعی (میانگین هندسی تعداد در 100 میلی‌لیتر)(2)
الف	محصولاتی که خام مصرف می‌شوند، زمین‌های ورزشی، پارک­های عمومی	کمتر یا مساوی یک	کمتر یا مساوی 1000
ب	غلات، محصولات صنعتی، علوفه، چراگاه­ها و درختان	کمتر یا مساوی یک	محدودیتی تعیین نشده‌است.
ج	محصولات گروه “ب” در صورت عدم مواجهه کارگران و عموم	محدودیتی تعیین نشده‌است.	محدودیتی تعیین نشده‌است.

 

پارامتر	مستقیم	غیرمستقیم
میانگین هندسی	حداکثر مقدار مجاز	میانگین هندسی	حداکثر مقدار مجاز
کلیفرم کل	2000	10000	5000	10000
کلیفرم مدفوعی	400	2000	2000	4000
اشرشیاکلی	200	600	600	1200
انترکوکسی	50	200	200	400
پ‌هاش	5/9-5/6
اکسیژن محلول	مساوی یا بیش‌تر از پنج میلی‌گرم بر لیتر یا 50 درصد اشباع
ویژگی‌های فیزیکی و ظاهری	مطابق تبصره‌های 1 و 2

تبصره های استاندارد کیفیت آب

تبصره 1:

آب باید عاری از مواد جامد شناور، کف، لایه روغن و لجن، مزه، بو و شرایط آزاردهنده باشد.

تبصره 2:

میزان جلبک نباید در حدی باشد که باعث تغییر رنگ آب شود و میزان جلبک‌های شناور در آب باید کمتر از 10 میکروگرم بر لیتر بر حسب کلروفیل آ باشد.

تبصره 3:

تناوب نمونه‌برداری باید دوهفته یک‌بار یا کمتر باشد.

 

تبصره 4:

در مواردی که بازه زمانی کاربری تفرجی محدود می‌باشد نمونه‌برداری از منبع آب باید حداقل دو هفته پیش از شروع فعالیت‌های تفرجی شروع شود و تا دو هفته پس از آن ادامه یابد.

علاوه بر این توصیه می‌شود، به‌منظور کنترل وضیعت منبع آب در سایر فصول، نمونه‌برداری در فصول غیرتفرجی با تناوب ماهانه ادامه یابد.

تبصره 5:

مقادیر میانگین تعیین شده، میانگین هندسی متحرک در طول یک دوره سه ماهه، و مقادیر حداکثر مجاز بر اساس حداکثر مقدار اندازه‌گیری شده در یک دوره سه ماهه می‌باشد

به‌عبارت دیگر اگر در طول یک دوره سه ماهه مقادیر اندازه‌گیری شده در یکی از نمونه‌های برداشت شده از منبع آب از حداکثر مقدار مجاز تعیین شده تخطی کند .

تبصره 6:

برای رودخانه‌ها، تعداد نمونه‌ها در هر نوبت نمونه‌برداری حداقل سه نمونه از نقاط مختلف محدوده‌ای که کاربری تفرجی دارد، می‌باشد.

در صورتی که طول بازه با کاربری تفرج بیش از پنج کیلومتر باشد، به‌ازای هر پنج کیلومتر و کسر آن (به‌عبارت دیگر مقادیر کمتر از پنج کیلومتر معادل پنج کیلومتر در نظر گرفته می‌شود)، باید سه نمونه برداشت شود.

تبصره 7:

برای دریاچه‌ها، تعداد نمونه‌ها در در هر نوبت نمونه‌برداری حداقل سه نمونه در محدوده‌ای که کاربری تفرجی دارد، می‌باشد.

نمونه‌ها باید به‌صورت زیرسطحی تا حداکثر عمق یک متری برداشت شوند. هم‌چنین حداقل دو نمونه باید در فاصله تا 30 متری از ساحل دریاچه برداشت شود.

استاندارد آب برای کاربری صنعت

 

تبصره 1: حداقل تناوب نمونه برداری برای منابع تامین آب صنعتی ماهانه می‌باشد.
تبصره 2: برای مشاهده مثال‌هایی از کاربردهای آب در هر گروه به‌مرجع اصلی (نشریه شماره 462) رجوع شود.

مراجع استاندارد آب ایران

معاونت برنامه‌ریزی و نظارت راهبردی رئیس جمهور و دفتر استانداردها و معیارهای فنی معاونت آب و آبفای وزارت نیرو1388.

راهنمای طبقه‌بندی کیفیت آب خام، پساب‌ها و آب‌های برگشتی برای مصارف صنعتی و تفرجی.

انتشارات معاونت برنامه‌ریزی و نظارت راهبردی رئیس جمهور.

موسسه استاندارد و تحقیقات صنعتی ایران. 1389. آب آشامیدنی- استاندارد ملی شماره 1053، ویژگی‌های فیزیکی و شیمیایی، تجدید نظر پنجم.

 

مراجع استاندارد آب خارجی

Pescod, M.b. 1992. Wastewater treatment and use in agriculture, irrigation and drainage paper 47. Food and agriculture organization of the united nations, ISBN: 92-5-103-135-5, available from: http://www.fao.org/docrep/w5367e/w5367e04.htm.

Ayers, R.S., Wescot, D.W. 1994. Water quality for agriculture. Food and agriculture organization of the United Nations, Agriculture and consumer protection, ISBN: 92-5-102263-1, available from: http://www.fao.org/docrep/003/t0234e00.htm.

The council of the European communities. 1975. Concerning the quality required of surface water intended for the abstraction of drinking water in the member states (75/440/EEC). Official journal of European communities, No. L194/26, available from: http://ec.europa.eu/environment/water/index_en.htm.

The European parliament and of the council. 2006. On the quality of fresh waters needing protection or improvement in order to support fish life (2006/44/EC). Official journal of the European Union, L264/20, available from: http://ec.europa.eu/environment/water/index_en.htm.

Mironov, O.G. 1967. Effects of low concentrations of petroleum and its products on the development of roe of the Black Sea flatfish. Vop. Ikhtiol. 7(3):557.

Canadian council of ministers of the environment. 2007. Canadian water quality guidelines for the protection of aquatic life: summary table, available from: http://www.ec.gc.ca/ceqg-rcqe.

WHO. 1989. Health guidelines for the use of wastewater in agriculture and aquaculture. Report of a WHO scientific group, Technical report series No. 778, available from: whqlibdoc.who.int/trs/who_trs_778.pdf.

---

 

جهت سفارش سیستم های تصفیه آب جهت مصارف مورد نیاز باما تماس بگیرید.

جهت سفارش آزمایش های آب و پساب از صفحه فروشگاه بازدید کنید.