تصفیه آب کشاورزی

تصفیه آب کشاورزی

منظور از آب کشاورزی آبی است که در مراحل مختلف رشد، برداشت، فرآوری و بسته‌بندی یک محصول کشاورزی به کار می‌رود.

آبی که برای آبیاری زمین‌های کشاورزی استفاده می‌شود، آبی که در زمان استفاده از آفت‌کش‌ها و یا کودهای محلول به کار می‌رود.

آبی که جهت جلوگیری از سرمازدگی و از دست دادن آب محصول، شست‌وشو و یا خنک کردن محصولات کشاورزی مورداستفاده قرار می‌گیرد.

منابع تأمین آب کشاورزی

سه منبع اصلی در تأمین آب کشاورزی وجود دارد:

منابع آب شهری، آب چاه (آب‌های زیرزمینی) و آب‌های سطحی که مخاطرات مربوط به آب کشاورزی با توجه به منبع تأمین آن، متفاوت است.

دولت‌ها وظیفه تأمین آب شهری را بر عهده دارند؛ اما این آب برای زمین‌های کشاورزی روستایی چندان در دسترس نیست.

از طرفی تولید سبزیجات بسیار وابسته به آب است؛ بنابراین بسیاری از مزارع، آب موردنیاز خود را از آب‌های زیرزمینی و یا آب‌های سطحی تأمین می‌کنند.

درصورتی‌که چاه به شکل مناسب و اصولی حفر شود، استفاده از آب آن نسبت به آب‌های سطحی ایمن‌تر است.

عوامل مختلفی بر کیفیت آب چاه تأثیر می‌گذارند؛ مانند مکان آن، نزدیکی به سیستم فاضلاب شهری و تخلخل خاک.

آب‌های سطحی به‌عنوان پرمخاطره‌ترین نوع آب در کشاورزی شناخته می‌شوند و نباید برای کاربردهای حساس نظیر استفاده در آفت‌کش‌ها، کودها و یا شست‌وشوی محصولات به کار روند؛ مگر آن‌که بر روی آن‌ها عملیات تصفیه صورت گیرد.

عوامل زیادی بر کیفیت آب‌های سطحی اثرگذارند که از مهم‌ترین آن‌ها می‌توان به جاری یا راکد بودن آن اشاره کرد.

پارامترهای کیفی آب کشاورزی

پارامترهای کیفی آب کشاورزی شامل یکسری پارامترهای فیزیکی – شیمیایی، میکروبی و فلزات سنگین می باشد.

در ایران استاندارد مشخصی که بتوان از طریق آن به تعیین مشخصات آب مناسب کشاورزی پرداخت وجود ندارد. زیرا کیفیت آب کشاورزی به نوع گیاهی که کشت می شود و همین طور کیفیت خاک بستگی دارد.

بعضی از گیاهان مقاومت بیشتری به شوری دارند برای آبیاری این گیاهان از آب با EC بالا میتوان استفاده کرد. بعضی از گیاهان هم مقاومتشان نسبت به شوری کم است، برای آبیاری آنها باید از آب با کیفیت استفاده کرد.

از پارامترهای کیفی آب کشاورزی، شوری و EC به این دلیل مهم است که تأثیر مستقیم در بهره وری کشاورزی دارد.

تحمل گیاهان نسبت به شوری را می توان در چهار دسته حساس، نسبتاً حساس، نسبناً مقاوم و مقاوم تقسیم کرد.

در حساسیت گیاهان به شوری علاوه بر کل شوری، غلطت تک تک یون ها نیز مهم است.

دلیل این امر آن است حساسیت گیاهان و به خصوص برگهای آنها به هر یک از یون ها متفاوت است.

پارامترهای کیفی آب کشاورزی بایستی به صورت فصلی مورد آنالیز کمی قرار بگیرد.

انواع خاک نیز مانند آب کیفیت متفاوتی دارند بعضی از خاک ها (خاک رس) EC و مواد مغذی بالایی دارند.

برای آبیاری این نوع خاکها باید دقت شود که آبی که استفاده می شود EC و شوری بالایی نداشته باشد.

برای این نوع خاک ها چون مواد مغذی بیشتری دارند، به علاوه باید کود کمتری هم استفاده کرد.

خاک های سیلتی

این خاکها EC متوسطی داشته و برای آبیاری آنها می توان از آب های با کیفیت متوسط استفاده کرد. خاک شنی توانایی کمی در نگهداری مواد مغذی داشته و میزان EC و همین طور شوری آنها خیلی پایین است. در آبیاری اینگه خاک ها می توان از آب های با EC بالا استفاده کرد. در این نوع خاک ها، برای تقویت مواد مغذی خاک می توان از کود هم استفاده کرد.

از جمله این پارامترها می توان به یون سدیم، کلسیم، کلراید، TDS، pH، بور و … اشاره کرد.

با افزایش یون سدیم در آب آبیاری کشاورزی باعث می شود که نفوذپذیری خاک کاهش پیدا کند.

کاهش نفوذپذیری خاک موجب پایین آمدن کیفیت خاک کشاورزی و حاصلخیزی آن می شود.

در حالی با افزایش میزان شوری آب آبیاری میزان نفوذپذیری خاک افزایش پیدا می کند.

بعلاوه یون سدیم جزء عناصری است که برای رشد گیاهان مورد نیاز نیست.

وجود غلظت بالای سدیم در آب آبیاری باعث بروز سمیت در گیاه نیز می شود.

از نشانه های مشخص سمیت سدیم سوختگی برگ، خشکیدگی و مردگی بافت ها در حاشیه خارجی برگ هاست.

از دیگر پارامترهای کیفی آب کشاورزی یون کلسیم است که:

وجود آن در آب از شدت اثر سدیم می کاهد. درصورت استفاده از خروجی تصفیه خانه برای آبیاری باید توجه شود که مشخصات آب مناسب کشاورزی را داشته باشد.

معمول ترین سمیتی که از طریق پساب ممکن است برای گیاهان ایجاد شود ناشی از یون کلراید است.

به دلیل اینکه یون کلراید به صورت محلول در آب می باشد که جذب خاک نمی شود.

این یون با جذب آب توسط گیاه، جذب گیاه شده و با فرآیند تعرق در برگ ها انباشته می شود.

اگر غلظت کلراید در برگها از حد تحمل گیاه تجاوز کند موجب سوختگی یا خشک شدن بافت برگها می شود. میزان pH مناسب برای کشاورزی نیز بین 6.5 تا 8.5 می باشد و میزان آن در عملکرد برخی از مواد شیمیایی مورد استفاده در کشاورزی اثر می گذارد.

اگر پارامترهای کیفی آب کشاورزی نامناسب باشد می تواند خواص شیمیایی و فیزیکی خاک را تغییر دهد.

اگر آب آبیاری شوری پایینی داشته باشد حالت خورندگی پیدا کرده و موجب آبشویی کانی ها و نمک های انحلال پذیر بویژه کلسیم خاک می شود.

این امر موجب می شود از شدت تأثیر پایدارکنندگی آن روی خاکدانه ها و ساختمان خاک کاسته شود.

اگر میزان شوری آب از 20000 میکروزیمنس بر سانتیمتر بیشتر باشد برای استفاده مناسب نیست.

ولی اگر میزان درجه شوری آب کمتر از 700 میکروزیمنس بر سانتیمتر باشد برای آبیاری انواع خاک و گیاه مناسب می باشد.

کشاورزان بعد از مشخص کردن نوع محصول و همین طور کیفیت خاک زمینشان، کیفیت آب آبیاری را باید مشخص کنند.

برای تعیین پارامترهای کیفی آب کشاورزی و آبیاری باید آب مورد استفاده توسط یک آزمایشگاه معتمد آزمایش شود.

استفاده از آب تصفیه‌شده در نگهداری محصولات کشاورزی

پس از برداشت محصول، میوه‌ها و سبزیجات باید در شرایط مناسبی نگهداری شوند که مهم‌ترین عوامل این شرایط، رطوبت و دماست.

تمامی این محصولات باید در فضایی تاریک و در مجاورت جریان هوا قرار گیرند. بسیاری از سبزیجات همچنین باید در محیطی مرطوب نگهداری شوند.

هر محصول تازه‌ای (حتی محصولات ارگانیک) می‌تواند مقادیری از آفت‌کش‌ها، میکرو ارگانیزم‌های خطرناک و خاک روی سطح خود داشته باشد.

بهترین راه برای جلوگیری از آفت‌کش‌ها و میکرو ارگانیزم‌های خطرناک، استفاده از آب تصفیه‌شده در تمام مراحل رشد محصول است.

نتیجه استفاده از فناوری تصفیه آب در کشاورزی می‌تواند موجب کاهش تعداد دفعات لازم برای تمیز کردن محصول و همچنین کاهش مواد شیمیایی آن شود.

استفاده از سیستم تصفیه آب صنعتی مناسب همچنین می‌تواند موجب کاهش هزینه‌های عملیاتی نگهداری محصولات کشاورزی نظیر هوادهی، تنظیم pH، نیترات، دما و کنترل آفت‌ها شود.

استفاده از آب تصفیه‌شده در کشت محصولات کشاورزی

کشت برخی گیاهان خاص نظیر گیاهان دارویی یک صنعت مهم و رو به رشد در دنیای امروز محسوب می‌شود. در کشت این گیاهان، خلوص آب استفاده‌شده ضروری است؛ بنابراین تصفیه آب برای پرورش گیاهان دارویی سهم عمده‌ای در تولید این بخش از محصولات کشاورزی دارد.

کیفیت آب مورداستفاده در این بخش می‌تواند موجب گسترش و یا جلوگیری از انتشار بیماری در محیط کشت شود.

وجود مواد معدنی در آب می‌تواند موجب ایجاد تفاوت در خواص دارویی، مزه و کیفیت کلی آنها شود.

بنابراین می‌توان ابتدا خلوص آب را تا حدود زیادی بالا برد و سپس مقدار دقیقی از مواد معدنی موردنیاز برای کشت یک گیاه دارویی را به‌صورت کنترل‌شده به آن اضافه نمود تا درنهایت محصولی با بیشترین اثرگذاری حاصل شود.

استفاده از آب تصفیه‌شده در گلخانه‌ها

کیفیت بالای آب مورداستفاده در گلخانه‌ها به دلایل متعددی از اهمیت زیادی برخوردار است.

مانند جلوگیری از مسدود شدن نازل‌های آبیاری، تغییر رنگ شاخ و برگ گیاهان و افزایش بیش‌ازحد سطح نمک و pH نامناسب خاک.

منابع تأمین آبی که حاوی آهن و بی‌کربنات‌ها هستند قبل از استفاده نیاز به پیش‌تصفیه فوری دارند.

همچنین عوامل رسوب نیز پیش از آبیاری و برای جلوگیری از گرفتگی سیستم‌های آبیاری باید از آب جدا شوند.

گلخانه‌ها حجم زیادی از آب را برای رشد محصولات خود و همچنین تهویه گلخانه استفاده می‌کنند و تخمین زده می‌شود که در حدود ۸۰۰۰ گالن آب بر روز بر هر هکتار از زمین برای تولید محصولات کشاورزی گلخانه‌ای در ماه‌های گرم تابستان نیاز است.

گلخانه‌های زیادی اقدام به بازیابی آب استفاده‌شده می‌کنند تا بتوانند این حجم از آب را برای مصارف خود تأمین کنند.

گرچه، آب بازیابی شده می‌تواند منشأ قارچ‌های پاتوژنی و دیگر بیماری‌های گیاهی باشد.

همچنین این آب می‌تواند حاوی مواد مغذی باشد که رشد میکرو ارگانیزم‌ها را سرعت می‌بخشد.

بسیاری از گلخانه‌ها از یک سیستم گندزدا در آبیاری استفاده می‌کنند تا جلبک‌ها و سایر ارگانیزم‌هایی موجب آسیب رساندن به تأسیسات آبیاری و همچنین محصولات شوندرا حذف کنند.

فناوری‌های به‌کاررفته در تصفیه آب برای کشاورزی شامل موارد زیر است:

اولترافیلتراسیون (UF)

نانوفیلتراسیون (NF)

اسمز معکوس (RO)

تصفیه بیولوژیکی

گندزدایی

جهت سفارش دستگاه تصفیه آب کشاورزی با ما تماس بگیرید.

تماس باما