کلر آزاد یا کلر باقی مانده چیست؟

کلر آزاد یا کلرباقی مانده به مجموعه اسید هیپوکلرو و یون هیپوکلرید موجود در آب آشامیدنی گفته می ‌شود.

ملاک بررسی و قضاوت در خصوص میزان کلر باقیمانده در آب آشامیدنی، بر اساس استاندارد کلر آزاد باقیمانده است.

برای اندازه گیری کلر آزاد یا کلرباقی مانده روش های مختلفی وجود دارد که هر یک ازآنها خود مزایا و معایب مختلفی دارد.

فرق کلر آزاد و کلرباقی مانده را می دانید

در فرآیند تصفیه آب پس از کلر زنی به آب میزان کلردرشرایط مختلف مورد بررسی قرار می گیرد.

در آب شاهد دو نوع کلر هستیم که نوع اول آن کلر آزاد یا در دسترس است.

دسته دوم کلر موجود در آب شامل کل کلر آب بوده و به آن کلر توتال گفته می شود.

کلر آزاد و کلر باقی مانده با یکدیگر متفاوت بوده و هر دو آن ها روش های اندازه گیری خاصی دارند.

تفاوت میان کلر آزاد یا کلر در دسترس و کلر توتال اندازه گیری شد نمایانگر میزان کلرامین موجود در آب خواهد بود.

کلرامین در واقع میزان کلر غیر قابل مشاهده است که در ضد عفونی کننده ها نقشی ایفا نمی ‌کند و به آن کلرطبیعی گفته می ‌شود.

انواع روش های اندازه گیری کلر آزاد در آب

برای اندازه گیری کلر آزاد یا کلرباقی مانده در آب روش های مختلفی وجود دارد که در این بخش به مهمترین روش ها برای اندازه گیری میزان کلر در آب می پردازیم.

اندازه گیری کلر آزاد یا کلرباقی مانده با استفاده از قرص DPD

DPD که در واقع نام کامل آن diethyl-p- phenylenediamine است که نوعی قرص بود که از آن برای اندازه گیری کلر آزاد و کلر باقیمانده در آب استفاده می شود.

در واقع قرص DPD از ماده شیمیایی دی اتیل پی فنیلن دی آمین ساخته شده است.

استفاده از این قرص در آب به میزان یک گرم در ۱۰ ml آب باعث می شود تا شاهد طیف رنگی قرمزی با کنتراستی بین قرمز کمرنگ تا پر رنگ باشیم.
هرچه میزان کلر در آب بیشتر باشد طیف حاصل پر رنگ ‌تر خواهد بود و قرمز آن کنتراست بیشتری دارد.

برای اندازه گیری کلر آزاد باید محفظه کیت تست میزان کلر DPD را با نمونه آب پر کرده

سپس یک قرص DPD 1 را به نمونه مورد نظر خود اضافه می کنیم

سپس در پوش آن را می بندیم و تکان می دهیم تا قرص کاملا در آب حل شود.

رنگی که تشکیل می شود را با رنگ های استاندارد موجود در دفترچه راهنما مقایسه می کنیم

مقدار خوانده شده برابر با غلظت کلر آزاد باقیمانده در آب خواهد شد.

اندازه گیری کلر کل باقی مانده

برای اندازه گیری کلر کل باقیمانده باید از قرص DPD 3 استفاده کنیم.

برای محاسبه کلر کل یا کلر توتال لازم است تا به محلولی که درمرحله قبل بود یک قرص DPD 3 اضافه کنیم.

بعد از۲ دقیقه رنگی که تشکیل می شود را با رنگ های استاندارد موجود در دفترچه راهنمای کیت مقایسه می‌ کنیم.

می‌توانیم مقدار غلظت کلر که باقی می ماند  را با کمک رنگ محلولی که بدست می اید و دفترچه راهنمای کیت DPD پیدا کنیم.

پس از آن نیز می توان مقدار کلر ترکیبی را از تفاضل کلر آزاد از کلر باقیمانده به دست آورد.

محاسبه کلر آزاد، کلر باقیمانده و کلر کل با استفاده از کیت های دیجیتالی

کیت های تشخیص میزان کلر در آب دیجیتالی با استفاده از تکنولوژی های الکتروشیمیایی تولید می شوند.

برای آزمایش میزان کلر در آب تنها کافی است تا قسمت جلویی این کیت را در آب مورد نظر قرار دهید و کمی صبر کنید.

کیت دیجیتالی میزان کلر آزاد آب، کلرباقیمانده و کلر توتال را بر روی صفحه نمایشگر خود نمایش می دهد.

اندازه گیری کلر آب با روش موهر

در این روش بورت را از محلول نیترات نقره یک دهم مولار پر می کنیم

 با پیپت مقدار ۲۵ میلی گرم از نمونه را برداشته و در یک ارلن ۲۵۰ میلی لیتری می ریزیم.

 حدود ۲ تا ۳ قطره از شناساگر کرومات پتاسیم را به نمونه اضافه کرده و تکان دهیم.

محلول حاصل شروع به تغییر رنگ می کند و رنگ آن از سفید به رنگ زرد حرکت می کند.

هرچقدرمحلول به رنگ زرد پر رنگ یا نخودی تغییر کند به همان اندازه کلر موجود در آب درصد بالایی دارد.

و هر چه رنگ زرد کمتر باشد کلر آزاد آب در کمترین حد است.

شما می توانید علاوه بر این سه روش  از روش های دیگری مثل :

آزمایش کلر آب به روش پتاسیم سنجی، روش تیتریمتری نیترات جیوه، روش کیت کلر oto و… استفاده کنید تا بتوانید درصد کلر آزاد، کلر باقیمانده و کلر توتال موجود در آب را اندازه گیری کنید.

جهت سفارش و خرید کیت اندازه گیری کلر آزاد از صفحه فروشگاه بازدید کنید .